MONTEXPO

Konkurs za urbanističko – arhitektonsko idejno rješenje Sajamsko-kongresnog centra u Podgorici

Arhitektonska koncepcija izložbeno-kongresnog centra inspisana je estetikom socijalističkog modernizma, karakterističnog za arhitekturu bivše Jugoslavije.

Projekat je usmjeren ne samo na formiranje funkcionalnog izložbenog prostora, već na stvaranje otvorenog kulturnog centra koji aktivno komunicira sa gradom, prilagođava se različitim scenarijima korišćenja i objedinjuje arhitekturu, prirodu i infrastrukturu u jednu održivu i harmoničnu cjelinu.

Entrance to the Montexpo Exhibition & Convention Center featuring prominent flags and a welcoming landscaped area.

Glavna fasada zgrade formira izražajnu arhitektonsku dominantu duž ulice zahvaljujući sistemu nadstrešnica-pergola, zelenih cvjetnih gredica, dekorativnih fontana i pažljivo osmišljenom pejzažnom uređenju. Prostor ispred fasade ne samo da vizuelno proširuje objekat, već stvara svečanu zonu dolaska, pojačavajući osjećaj otvorenosti, pristupačnosti i monumentalnosti. Ovi elementi naglašavaju status kompleksa kao značajnog kulturnog i javnog centra grada.

Fasada je orijentisana ka sjeveroistočnoj strani – mirnijoj i zaštićenoj od saobraćajne buke, što obezbjeđuje akustični i mikroklimatski komfor i na otvorenom i u glavnim javnim prostorima unutar objekta.

Ispred glavne fasade planirane su:

⁃ Privremene parking zone za automobile i autobuse sa učesnicima događaja;

⁃ Prilazna zona sa lakom logistikom za dolazak i iskrcavanje gostiju;

⁃ Ulaz u podzemnu garažu, koja je direktno povezana sa glavnim javnim prostorima zgrade.

Iz garaže posjetioci mogu eskalatorom ili stepeništem da se popnu direktno u glavno foaje, bez izlaganja spoljnim vremenskim uslovima. Ovakvo rješenje omogućava pristupačnost za sve korisnike i visok nivo udobnosti.

Gosti koji dolaze autobusima odmah izlaze pod nadstrešnice-galerije, koje pružaju zaštitu od sunca i kiše. Ispod ovih galerija moguće je:

⁃ Doći do glavnog ulaza u centralno foaje;

⁃ Ući direktno u izložbeni hol ili izložbenu salu, u zavisnosti od organizacije događaja;

⁃ Preći trg sa fontanom ka glavnom ulazu;

⁃ Posjetiti park prije događaja, tokom pauze ili nakon završetka.

PRIZEMLJE

Prvi nivo zgrade predstavlja bogat, fleksibilan i funkcionalno uravnotežen prostor, usmjeren na istovremeno opsluživanje velikog broja posjetilaca i realizaciju različitih događaja. Uključuje sljedeće ključne zone: glavno foaje, izložbeni prostor, komercijalni blok, skladišta i glavnu kuhinju.

Glavno foaje predstavlja centralni čvor svih komunikacija i prelaza unutar objekta. Ulazni ansambl formira impresivan javni prostor sa visokim stepenom preglednosti i logičnom orijentacijom. Tačno na osi glavnog ulaza nalazi se izlaz iz podzemne garaže, gdje su smješteni informacioni pult, blagajne i služba obezbjeđenja, koja obezbjeđuje nadzor i sigurnost objekta.

Odmah iza informacionog pulta nalazi se zona garderobe, projektovana za velike protoke gostiju tokom zimskih mjeseci. Prostor glavnog foajea omogućava lako snalaženje i brz pristup svim potrebnim zonama.

Funkcionalna logika zona i tokova

- Lijevo od glavnog ulaza nalaze se registracioni pultovi za učesnike događaja, kao i sanitarni čvorovi, ulaz u administrativnu zonu i prolaz ka kuhinji. Ova strana omogućava efikasnu registraciju, internu logistiku i izolovane servisne tokove.

- Desno od ulaza smješten je kafeterija, orijentisana kako ka posjetiocima foajea, tako i ka gostima iz parka. Kafeterija ima poseban izlaz na ulicu, ljetnju terasu i vlastite toalete za posjetioce. Zahvaljujući mobilnim pregradama, ova zona može biti odvojena od glavnog foajea i funkcionisati nezavisno – npr. u večernjim satima ili tokom hladnijih dana, kada se ostatak objekta može djelimično zatvoriti.

Kafeterija je opremljena sopstvenom mini-kuhinjom, pogodnom za brzo posluženje i pripremu toplih jela i napitaka. U slučaju većih događaja, isporuka hrane može biti organizovana i iz glavne kuhinje, što dodatno doprinosi fleksibilnosti u korišćenju.

Vertikalne i horizontalne komunikacije

Centralni dio foajea istaknut je eskalatorskom grupom i stepeništem, koji vode ka konferencijskoj zoni na drugom nivou, kao i ka foajeu izložbenih sala, gdje se, u zavisnosti od scenarija događaja, mogu smjestiti dodatni informativni i servisni punktovi.

U zadnjem dijelu foajea nalazi se putnički lift, koji obezbjeđuje nesmetan pristup drugom nivou, kao i protivpožarno stepenište, neophodno za evakuaciju i bezbjednost.

Fleksibilnost upotrebe prostora

Arhitektonska koncepcija prvog nivoa zasnovana je na principima višenamjenskosti i transformabilnosti. Prostori se mogu fizički odvajati mobilnim pregradama, što omogućava:

- Organizaciju nezavisnih događaja u izložbenim i konferencijskim salama bez ukrštanja tokova;

- Korišćenje kafeterije kao autonomnog ugostiteljskog objekta za posjetioce parka;

Arhitektonsko-prostorne karakteristike

Prostor glavnog foajea odlikuje se izraženim arhitektonskim identitetom: dvostruka visina, velika visina plafona, otkrivena betonska konstrukcija, ritmični svjetlosni otvori i visok kvalitet završnih materijala (uključujući Equitone panele, koji se vizuelno nadovezuju na fasadu).

Sve ove karakteristike zajedno formiraju dostojanstvenu i suzdržanu atmosferu, u skladu sa imidžom savremenog međunarodnog izložbenog centra.

IZLOŽBENA ZONA   

Izložbena sala predstavlja ključni prostor objekta, projektovan sa naglaskom na multifunkcionalnost, mogućnost transformacije i logističku autonomiju. Sala je osmišljena da se prilagodi širokom spektru događaja – od velikih međunarodnih sajmova do lokalnih foruma i korporativnih skupova.

Prostor ima četiri nezavisne ulazne zone za posjetioce, što omogućava efikasno upravljanje tokovima u zavisnosti od vrste događaja:

- Jedan od ulaza – glavni – nalazi se direktno na istočnom fasadnom frontu i može funkcionisati kao samostalan ulaz sa ulice. On naglašava reprezentativni karakter objekta i posebno je pogodan za posebne događaje.

- Ostali ulazi raspoređeni su duž perimetra i omogućavaju poseban pristup različitim segmentima sale, što je ključno za paralelno korišćenje prostora.

Takva organizacija omogućava istovremeno održavanje više događaja bez ukrštanja tokova posjetilaca i osoblja.

GARAŽA

Podzemni nivo objekta projektovan je kao multifunkcionalni prostor koji prvenstveno služi za parkiranje vozila, ali i za smeštaj tehničkih i pomoćnih sadržaja neophodnih za funkcionisanje kompleksa. Ukupni kapacitet garaže iznosi 390 parking mjesta za putnička vozila.

Prostor je koncipiran tako da omogući jednostavnu i efikasnu cirkulaciju vozila i pešaka. Posebna pažnja posvećena je organizaciji pešačkih tokova, pa su obezbijeđena dva funkcionalna izlaza iz garaže: jedan izlaz vodi direktno ka glavnom foajeu zgrade, omogućavajući korisnicima lak pristup unutrašnjim sadržajima kompleksa, dok drugi izlaz izlazi neposredno na parkovski prostor, pružajući mogućnost korisnicima da garažu napuste i uključe se u spoljne javne površine.

KONFERENCIJSKA ZONA

Drugi nivo objekta predstavlja multifunkcionalni konferencijsko-javni blok, osmišljen da odgovori na potrebe održavanja događaja različitog obima i formata. Njegova prostorna organizacija omogućava efikasno upravljanje velikim protokom posjetilaca, visok nivo akustičnog i vizuelnog komfora, kao i nesmetanu integraciju logistike i servisnih funkcija bez ukrštanja sa korisničkim tokovima.

Foaje konferencijske zone odlikuje monumentalna arhitektonska kompozicija:

⁃ Visoki plafoni, ritam impozantnih betonskih stubova i linijski raspoređeni panoramski otvori stvaraju dinamičnu perspektivu i osjećaj prostranosti;

⁃ Zidna obloga izvedena je panelima Equitone, identičnim onima sa fasade, čime se postiže kontinuitet enterijera i eksterijera;

⁃ Prostor je bogat prirodnim osvjetljenjem – difuzno sjeverno svjetlo dolazi sa bočnih strana, dok topli zraci sa krovnih svjetlarnika naglašavaju dubinu i atmosferu mira.

PARK «KANJON TARE»

U tematskom parku „Kanjon Tare“ predviđene su dvije posebno oblikovane foto zone, koje omogućavaju posjetiocima i građanima da naprave grupne fotografije i sa sobom ponesu upečatljive uspomene sa boravka u ovom jedinstvenom ambijentu. Ove zone predstavljaju ne samo vizuelne akcentne tačke, već i emocionalne centre privlačenja, čime doprinose stvaranju prepoznatljivog identiteta parka kao mjesta odmora, inspiracije i društvenih interakcija.

Pored toga, u parku su raspoređene raznovrsne, udobne zone za odmor, postavljene tako da obezbijede prijatne uslove za kratke pauze, neformalne susrete i opušten boravak na otvorenom. U centru svake kružne zone mogu se nalaziti zelenilo, drveće ili dekorativne fontane, koje obogaćuju prostor u pogledu mikroklime, zvučnog ambijenta i estetskog doživljaja.

Pristupi parku

Pristup parku je omogućen sa dvije strane:

⁃ Sa strane glavnog trga, što omogućava direktnu vezu sa centralnim javnim prostorima kompleksa;

- Sa sjeverne strane, kroz glavni ulaz u park.

Poseban arhitektonski i konceptualni element koji naglašava tematski karakter projekta jeste direktan izlaz iz podzemne garaže u park i na trg. Ovaj element simbolično predstavlja spuštanje u kanjon, stvarajući izražajnu vezu između prirodne inspiracije i arhitektonskog izraza.

Detalji organizacije prostora

Na stepeništu koje vodi od parkinga organizovana je udobna zona za odmor, okružena zelenim lejama, dok je sa strane predviđena blaga rampa, koja omogućava komforno kretanje bicikala između trga i donjeg nivoa parka.

Ispod galerije, u donjem dijelu sjevernog krila kompleksa, nalazi se komercijalni prostor, predviđen za kafić sa sladoledom, suvenirnicu ili drugi prateći sadržaj. Ovo rješenje doprinosi aktivnosti i privlačnosti parka za različite ciljne grupe, posebno u toplim mjesecima.

U blizini se nalazi i izlaz iz tehničkih prostorija podzemnog nivoa, gdje su smještena sredstva i oprema za održavanje zelenih površina i opšteg stanja parka. Ovo funkcionalno rješenje omogućava efikasno servisiranje bez ometanja posjetilaca.

Ekološki pristup

Projekat maksimalno zadržava postojeće zelenilo, koje se organski dopunjuje novim vrstama odabranim u skladu sa lokalnim klimatskim i ekološkim uslovima, čime se stvara održiv pejzažni sistem sa minimalnim uticajem na prirodno okruženje.

TRG SUNCA

Glavni trg izložbenog kompleksa, površine od približno 5.000 m², osmišljen je kao multifunkcionalni javni prostor koji predstavlja arhitektonsko proširenje i prostorno-logički završetak čitavog kompleksa. Trg je sa svih strana definisan pergolama–galerijama koje pružaju zaštitu od sunca, definišu pješačke tokove i omogućavaju privremeno postavljanje izložbi, sajmova, info-punktova i ugostiteljskih sadržaja.

Ovaj prostor ima sposobnost transformacije i prilagođavanja različitim scenarijima korišćenja: od sajmova i izložbi na otvorenom, preko sezonskih festivala i koncerata, do sportskih i društvenih manifestacija. U periodima kada se na trgu ne odvijaju događaji, on funkcioniše kao svakodnevno mjesto za boravak, predah i druženje građana, čime zadržava živost tokom cijele godine.

U centralnom dijelu trga projektovana je pejzažno-arhitektonska kompozicija sa fontanom i zelenilom. Fontana je zamišljena kao plitki vodeni bazen sa sistemom cirkulacije; pumpa je diskretno postavljena u središtu fontane, među zasadima. Ovakav koncept kombinuje tehničku funkcionalnost sa estetskom izražajnošću, doprinoseći ambijentalnom kvalitetu prostora.

Dodatno ozelenjavanje realizovano je putem uzdignutih cvjetnih leja sa drvećem, koje su pažljivo raspoređene u skladu sa ritmikom arhitekture. Ova rješenja stvaraju prijatne mikroambijente za sjedenje i boravak, obezbjeđuju hladovinu i jačaju vizuelnu povezanost između objekta i otvorenog prostora.

Funkcionalne zone u okviru kompleksa:

Na zapadnoj strani objekta nalazi se ulaz u administrativni blok, kao i tehnička zona kuhinje sa prostorom za dostavu. Tu je organizovan parking za službena vozila, prostor za kontejnere za otpad i privremeno stajalište za teretna vozila. Ova zona je fizički odvojena od javnog prostora, ali ostaje potpuno funkcionalno povezana sa kompleksom.

Na južnoj strani parcele, koja graniči sa susjednim skladištima, predviđena je zona utovara i istovara za glavni izložbeni prostor. Ovdje je moguća manipulacija velikim kamionima i šleperima, koji imaju direktan pristup izložbenoj hali, što omogućava efikasan unos i iznos opreme, bez ometanja kretanja posjetilaca ili preklapanja tokova.